Pale
Na visoravni između Jahorine i Romanije smješteno je naselje Pale, jedna od šest opština grada Istočnog Sarajeva. Sa oko 22 000 stanovinika, naseljenih na 492 kilometra kvadratna površine, ovaj grad predstavlja centar romanijskog područja.
Gradsko naselje se nalazi na oko 800 metara nadmorske visine. Prirodu prostora opštine karakterišu visoke planine i zaravni Romanije, Trebevića i Jahorine, kao i rijeke Paljanska i Mokranjska Miljacka. Šume prekrivaju veći dio površine opštine. Klima ima karakteristike planinske.
Pale su se kao gradsko naselje razvile krajem XX vijeka, kada su postale administrativni centar Republike Srpske. Kontinuitet naseljavanja na ovom prostoru datira od perioda neolita. Intenzivan život vodio se u srednjem vijeku, kada je ovim oblastima vladala porodica Pavlovića. Pad Bosne pod tursku upravu donosi društveni zastoj cjelokupnog kraja. Austrougarska vlast na prostoru Pala razvija šumarski sektor i eksploatiše prirodna bogatstva ovog kraja. Naredni istorijski periodi donose razvoj industrije i zimskog turizma.
Poseban period u razvoju grada predstavlja formiranje Republike Srpske, kada su u Palama bile smještene sve političke i aministrativne institucije.
Danas Pale svoj razvoj zasnivaju na eksploataciji drveta i sjajnim turističkim potencijalima okolnih planina. Pored Univerziteta, grad krase crkva Uspenja Presvete Bogorodice i Cekovića kuća, dok su u okolini najatraktivniji lokaliteti vrelo Paljanske Miljacke i pećina Orlovača.
